W przypadku chorób takich jak schizofrenia niezbędnie jest leczenie przy użyciu leków, jednak bardzo przydatna jest też psychoterapia. Przez bardzo długi czas błędnie uważano, że tylko farmakoterapia jest pomocna w przypadku tego zaburzenia czy innych zaburzeń psychotycznych.
Najczęściej stosuje się psychoterapie behawioralne skupiające się na zmianie postępowań i reakcji lub poznawcze polegające na rozmyślaniu pacjenta nad tym, czy jego myśli i wyobrażenia są zgodne z rzeczywistością. Psychoterapeuta pomaga choremu uświadomić sobie, że może on zapanować nad urojeniami, nad głosem, który słyszy, podkreśla, że nie ma nikogo w pokoju, a więc głos nie pochodzi od innej osoby z zewnątrz, ale jest wytworem umysłu pacjenta. Przykładem w kinematografii jest film Piękny umysł oparty na faktach. Główny bohater uświadomił sobie, że to, co widzi czy słyszy nie dzieje się na prawdę, co pomogło mu w walce z chorobą.
W terapii schizofrenii ważne jest też zaangażowanie rodziny pacjenta, wsparcie i walka ze stygmatyzacją jakiej doświadcza osoba zmagająca się z tą chorobą również ze strony najbliższego otoczenia. Rodzina skutecznie może wpłynąć na poprawę samopoczucia osoby cierpiącej.
Psychoterapia ma pozytywny wpływ na objawy, poprawę nastroju i funkcjonowania, radzenie sobie z lękiem. Podkreśla jak bardzo stres ma wpływ na zaburzenia jeśli chodzi o schizofrenię.
Dowiedziono, że dzięki terapii zmniejsza się częstotliwość nawrotów, a pacjenci łatwiej radzą sobie z dolegliwościami.
Psychoterapeuci są dostępni również na terenie Olsztyna.